Siva ekonomija u Republici Srpskoj je najprisutnija u slučajevima gdje postoji gotovinsko plaćanje. Posebno u oblastima trgovine, ugostiteljstva i usluga, gdje je i veći rizik za postojanje neprijavljenih radnika. Osim sistemskog pristupa ovom problemu, edukacija poslovnih subjekata je vrlo bitna, jer se podizanjem svijesti o značaju suzbijanja sive ekonomije, povećava “poreski moral” i ostvaruje pozitivan efekat.
Ekstremnija forma sive ekonomije jeste crna ekonomija u kojoj posluju potpuno neregistrovani subjekti. Takve „firme“ proizvode robu ili pružaju usluge u neprijavljenim objektima i radnjama i robu plasiraju nelegalnim putem bez prateće dokumentacije i izdavanja računa.
U proces suzbijanja sive ekonomije uključena je i Poreska uprava Republike Srpske. Kako kaže Milenko Puzigaća, pomoćnik direktora Poreske uprave RS, Područnog centra Prijedor, za prva tri mjeseca na ovom području je urađeno 98 kontrola, gdje je izrečeno 19 mjera zabrane obavljanja djelatnosti 15 ili više dana i 45 prekršajnih naloga sa novčanim kaznama.
Uvođenjem fiskalizacije 2008. godine, Vlada RS je krenula u suzbijanje sive ekonomije. Ovaj potez je dao dobre rezultate, jer se od tada se bilježi rast javnih prihoda u RS. Izmjenama i dopunama Zakona o poreskom postupku RS, kao i dijela reforme privrednog sistema RS preduzeti su ozbiljni koraci ka smanjenju obima sive ekonomije. Onemogućena je registracija poslovnih subjekata čiji osnivači imaju neizmirene poreske obaveze, kao i onih čiji su osnivači istovremeno i osnivači poslovnih subjekata koji imaju iste neizmirene obaveze.
M.Šodić