U Muzeju Kozare otvorena je izložba fotografija “Gavrilo Princip i Mlada Bosna”, autora Miloša Vojinovića iz Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umjetnosti. Fotografije obuhvataju period slobode i tamnovanja sarajevskih atentatora, a autor pojašnjava koliko određene fotografije utiču na formiranje svijesti o nekoj ličnosti.
“Kada želite da stvorite sliku o nekome, vi na osnovu fotografije koju izaberete možete uticati na to kako će publika ili čitaoci o toj osobi stvoriti sliku. Austrougarske vlasti su imale mogućnosti da izaberu između dve fotografije, na primer Nedeljka Čabrinovića. Jednu koju je on sam napravio u jednom foto studiu uoči atentata, bio je tada u svom najboljem odelu, a druga je nastala u samom zatvoru, kada je on isprebijan u nekakvom ofucanom odelu i ošišan do glave. Kada vi gledate te dve fotografije, zapravo vi stičete dosta drugačiji utisak o toj osobi”, kaže Vojinović. “Principa smo zapamtili po nekoliko fotografija iz sudnice i zatvora. Zato sam mislio da je važno ukazati i na te koje su nastale pre atentata, za koje mislim da su najvažnije, zato što su oni tad imali slobodu da izaberu kako će izgledati. Možda je najbolje da ih zapamtimo upravo prema tim fotografijama, za koje sam smatrao da je nekako najzgodnije da ih nazovemo fotografije sa slobode”, istakao je Vojinović.
O izložbi je govorio istoričar Borivoje Milošević sa Filozofskog fakultata u Banjaluci. Naglasio je da, nakon više od jednog vijeka, i dalje postoji mogućnost da se istorijski fenomen mladobosanskog pokreta istražuje sa različitih strana. On je komentarisao i prekrajanje i zloupotrebu istorije. “Mi istoričari često volimo da kažemo da neke fotografije govore više od stotinu ili više od hiljadu riječi.Jedan vijek ili više od jednog vijeka poslije završetka Prvog svjetskog rata i nakon nestanka tog mladobosanskog pokreta i dalje postoji mnogo mogućnosti da se ovaj istorijski fenomen sa različitih strana istražuje i upravo u tome je i najveća zasluka kolege Miloša Vojinovića iz Beograda, koji je na jednom mjestu sabrao veliki broj fotografija koje ilustruju genezu, razvoj i stradanje ovog pokreta, sa posebnom napomenom na ono što bi moglo publici biti veoma interesantno, a to je da će neke fotografije koje predstavljaju svojevrstan raritet, vidjeti po prvi put. Rijetko ćemo u našoj prošlosti i u istoriji srpskog naroda i u istoriji svih Južnih Slovena zapravo pronaći jedan pokret ili jedan istorijski fenomen kakva je bila “Mlada Bosna” koji je toliko bio sklon političkim i svakim drugim zloupotrebama. Od Sarajevskog atentata pa evo sve do današnjeg dana. Mislim da srpska istorijska nauka, srpska istoriografija, ima za sada adekvatan odgovor na određene revizionističke pokušaje”, rekao je Milošević.
U Muzeju Kozare ističu da je u današnje vrijeme važno govoriti o slobodi i istorijskim događajima nakon kojih se sloboda rađala. “Smatramo da je izuzetno značajno u ovim vremenima upravo da govorimo o toj slobodi i načunu na koji se Gavrilo Princip borio za slobodu. Posebno u ovim vremenima kada nam se stalno nameće neka kolektivna krivica, generalno našem narodu”, istakla je Dragana Mamić, direktor Muzeja.
Izložba fotografija “Gavrilo Princip i Mlada Bosna” u Muzeju Kozare biće otvorena do polovine maja. Autor ističe da je fotografije skupljao u arhivima, bibliotekama i muzejima u Sarajevu, Banjaluci, Beogradu, Pragu i Beču. “Ova izložba je važna pre svega zato što je ovo prvi put da se na jednom mestu sakupe sve fotografije koje svedoče o životu sarajevskih atentatora, o poseti Franca Ferdinanda, kao i o ostalim različitim komemoracijama i spomenicima koji su podizani u znak sećanja na ovaj važan događaj”, naglasio je Vojinović.
Zoran Sovilj
Preuzimanje dijelova teksta ili teksta u cjelini je dozvoljeno, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu na https://kozarski.com/